آیا اسلام نبایدبه اخلاق سفارش بیشتری می کرد تا عبادات؟

با سلام و احترام پرسشگر گرامی: این نگاه شما که عبادات در اسلام کارکرد تربیت اخلاقی ندارند، کاملا اشتباه است، اساسا دین اسلام، دین اخلاق عظیمه، همون طورکه قرآن کریم تاکید می‌فرماید: «إِنَّکَ لَعَلی خُلُقٍ عَظِیمٍ [قلم/4] همانا تو بر اخلاق عظیم هستی.» روایات اسلامی این اخلاق عظیم را به خود اسلام معنا کرده‌اند: «إِنَّکَ لَعَلی خُلُقٍ عَظِیمٍ قَالَ هُوَ الْإِسْلَامُ.»[معانی الأخبار، ص 188] همون طور هم که خودتون گفتید پیامبر اسلام(صلی‌الله‌وعلیه‌وآله) هم فلسفه بعثتش رو تکامل فضائل اخلاقی بیان می‌کنه: «إِنَّمَا بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ مَکَارِمَ الْأَخْلَاقِ »[بحار الانوار، ج 68، ص 382] تا آنجا که در ماجرایی تأمل‌برانگیز مردی نزد حضرت آمد و پرسید: «ای رسول خدا! دین چیست؟ حضرت فرمود: خوش‌اخلاقی. سپس از سمت راست حضرت آمد و پرسید: دین چیست؟ حضرت فرمود: خوش‌اخلاقی. سپس از سمت چپ حضرت آمد و پرسید: دین چیست؟ حضرت فرمود: خوش‌اخلاقی. آنگاه از پشت سر حضرت آمد و پرسید: دین چیست؟ این بار حضرت فرمود: نفهمیدی؟ دین، آن است که خشم‌گین نشوی.»[مجموعة ورام، ج 1، ص 89] پس بنیان دین اسلام و بخصوص مباحث عبادی آن، جهت تکامل فضائل اخلاقیه و چه انسان‌های صالحی که با پای‌بندی به عبادات اسلامی، موفق به کسب فضائل والای اخلاقی شدند، از نمونه این عبادات اسلامی که شما خواستار کارکرد تربیتی اون شدید نمازه، که صرف رکوع و سجود نیست، بلکه کارکردهای تربیت اخلاقی متعددی دارد، چون تو برخی از مواقع انسان جایگاه خود و فقر ذاتی‌اش را فراموش می‌کنه و به همان نسبت از غنی مطلق که خداست غافل می‌شه. این غفلت تبعات اخلاقی منفی بسیاری داره، از جمله طغیان انسان؛ قرآن تأکید می‌کنه: «إِنَّ الْإِنْسانَ لَیَطْغی * أَنْ رَآهُ اسْتَغْنی[علق/ 6و 7] قطعا انسان طغیان می‌کند، هرگاه خود را بی‌نیاز ببیند.» و درمان این حالت استغنی(بی‌نیازی) و طغیان انسان، در گرو اقرار به نیازمندی و فقر ذاتی انسان با ابراز ارادت علنی به غنی مطلق یعنی خداست. لذا از کارکردهای تربیت اخلاقی نماز، درمان حالت بی‌نیازی انسان و نجات او از ورطه طغیان است، طغیانی که غارت، استعمار و فساد از مظاهر ضد اخلاقی آن است. پس پای‌بندی حقیقی به نماز برای این که انسان در تمام‌ مسیر زندگی باید درک کنه او ذاتاً فقیر است و حقیقت بی‌نیاز، تنها خداست و تمام‌کارها به‌ دست اوست؛ پس این نماز، نیاز ارادتمندانه انسان در برابر خداست، که مانع غارت‌ها، استعمارها و فسادها می‌شود، لذا خداوند بنا بر کارکردهای تربیت اخلاقی نماز دستور می‌ده: «أَقِمِ الصَّلاةَ إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ وَ لَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ[عنکبوت/ 45] نماز را برپا دار، كه نماز (انسان را) از فسادها و گناه باز مى‌‏دارد، و ياد خدا بزرگ‌تر است.» در حقیقت، نماز خوندن برای ایمنی بشریت از عاقبت شوم بد اخلاقی‌های فرعونیان و نمرودیانه، و دیگر عبادات اسلامی هم کارکردهای اخلاقی متعددی دارن که هر کدوم رو که خواستید در سوال دیگه ای مطرح کنید تا پاسخ بدیم. پس عبادات در اسلام کارکرد تربیت اخلاقی بسیار کار آمدی دارند، اولیا و صالحان هم با پای‌بندی به عبادات اسلامی موفق به کسب فضائل والای اخلاقی شدند، حالا اگر فردی سرکلاس تربیت اخلاقی عبادات اسلامی به جهت سهل انگاری‌های خودش مردود شد خودش مقصره نه اسلام. موفق و پیروز باشید.